Edukacja i warsztat


Waltornia lub róg

(wł. corno, ang. horn lub french horn, niem. Waldhorn, fr. cor) - podobnie jak trąbka, puzon i tuba - to instrument dęty blaszany z grupy aerofonów ustnikowych, gdyż dźwięk powstaje na skutek rezonansu rozedrganego słupa powietrza wprowadzonego wargami instrumentalisty poprzez metalowy ustnik. Waltornia to długa, wąska rura - w stroju F 3,78 m. w stroju B 2,75 m. - dwukrotnie zwinięta, rozszerzająca się w czarę głosową. Jest zaopatrzona w trzy główne wentyle uruchamiające dodatkowe rurki, które przedłużając długość instrumentu, umożliwiają uzyskanie na nim wszyskich dźwięków. Róg to instrument transponujący w stroju F, co oznacza, że zapisane dźwięki brzmią w istocie o kwintę czystą w dół. Skala w zapisie zamyka się pomiędzy C - c3 ,  czyli w brzmieniu F- f2 . Wielu instrumentalistów potrafi przekroczyć górną granicę skali, niektórzy dość znacznie. 

Istnieje zróżnicowana realizacja notacji:

  • klasyczna, gdzie zapisane w kluczu wiolinowym dźwięki brzmią kwintę niżej a w kluczu basowym kwartę wyżej,
  • współczesna, gdzie zapisane w kluczu wiolinowym i basowym dźwięki brzmią kwintę niżej.

Muzyk grający na rogu to waltornista.

Jedną z pożądanych umiejętności waltornisty, która jest konieczna do realizowania kompozycji kameralnych na wysokim poziomie artystycznym, jest elastyczność w dostosowywaniu dynamiki, barwy dźwięku oraz artykulacji do partii pozostałych wykonawców.

W tym artykule:

  

W rozważaniach nad wpływem różnorodnego składu wykonawczego na realizację dzieła muzycznego nie może zabraknąć opracowania zagadnienia na temat intonacji w zespole, która jest tym bardziej złożona im bardziej rozbudowany ansambl muzyczny bierze udział w wykonaniu. Krzyżują się tu różne czynniki: wpływ samej kompozycji, jej stylu i trudności technicznych, problem konstrukcji instrumentów i ich wzajemnego zestawienia oraz kwestia indywidualnych możliwości poszczególnych wykonawców. XX-wieczne kompozycje, które niejednokrotnie zaskakują stylem i niezwykłymi współbrzmieniami, podnoszą poziom trudności wykonawczych, wymuszając indywidualne podejście do każdego utworu.

Wspólna próba zespołu jest jak soczewka skupiająca wszystkie ważne zagadnienia, zarówno kwestie artystyczne jak i te pozamuzyczne. Dobra organizacja czasu pracy może skutkować lepszym wykonaniem i na odwrót – trudności techniczne mogą wpływać na atmosferę pracy i tworzenie napięć między wykonawcami.

W tym artykule

  

Zebrawszy grupę wykonawców, dochodzimy do momentu pierwszej próby, podczas której, zanim wydobyty zostanie pierwszy dźwięk, trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, w jakim ustawieniu zamierzamy zrealizować dzieło. Kwestia ta nabiera tym większego znaczenia im większy i bardziej oryginalny jest skład wykonawczy.

Jednym z pierwszych problemów, które napotka artysta w związku z przystąpieniem do zorganizowania wykonania jakichkolwiek kompozycji zespołowych, a może zwłaszcza kompozycji kameralnych XX wieku, jest zebranie obsady wykonawczej, będącej na odpowiednim poziomie artystycznym i muzycznym. Większość dwudziestowiecznych kompozycji kameralnych zawiera szereg problemów technicznych, często zupełnie odmiennych.

Stypendia ministerialne

Stypendia ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego za osiągnięcia artystyczne przyznawane są uczniom szkół artystycznych i studentom uczelni artystycznych kształcących w zawodzie artystycznym, którzy uzyskali bardzo dobre wyniki w nauce oraz są laureatami krajowych lub międzynarodowych konkursów. Wszystko, lub prawie wszystko co powinieneś wiedzieć na ten temat opisują strony internetowe poszczególnych podmiotów.

Uczelnie muzyczne w Polsce

w porządku alfabetycznym wraz z nazwiskami wykładowców, pedagogów akademickich, nauczycieli klas waltorni:


Transponowanie

Tej części nauki należy poświęcić specjalną uwagę. Istnieje do tego celu wielka ilość etiud (Stiegler, Rossari, Klotz, Kopprasch, Oskar Franz, Cacciamani, Galay, Jacąmin i i.). By osiągnąć pełny efekt należy zważać, by uczeń również dobrze na­zywał tony, np. Dis w stroju D zawsze His w F a nie C itp. Rozwój nauki transponowania u ucznia powinien być następujący: ponieważ zmiana obra­zu nutowego w wyobrani łatwo może zmylić i zmieszać ucznia, należy rozpocząć strojem, który leży w bezpośredniej bliskości stroju, z którego wy­chodzimy i wykazuje jak najmniej znaków przykluczowych. Wentyle waltorni, które wydłużają drga­jący słup powietrza obniżając przez to wysokość tonu pociągają za sobą to, że transponowanie w dół jest łatwiejsze niż w górę.

Waltornia po angielsku, niemiecku, francusku, hiszpańsku, włosku, czesku...  Sprawdź jak nazywa się ten instrument w tłumaczeniu na różne języki.

  • cor - francuski,
  • corn - rumuński,
  • corno - włoski,
  • hoorn lub waldhoorn - holenderski,
  • Horn lub Waldhorn - niemiecki,
  • Horn lub French Horn - angielski,

Szkoły na waltornię.

Gdy wprowadzono waltornię do orkiestry nie istniały jeszcze odpowiednie szkoły na waltornię i posługiwano się przeważnie szkołami śpiewu. Pierwszą szkołę - pisze Antoni Hampel - w 18 wieku. Szkoła Domnicha, nauczyciela konserwatorium w Paryżu, po raz pierwszy przeprowadza podział na wysoką i niską waltornię. Szkoła Duvernoya wprowadza "cor mixte", tak oznacza się we Francji partie waltorniowe, poruszające się w średnicy z rezygnacją z najwyższych pozycyj. W roku 1824 pojawiła się szkoła Duprata1, która dziś jeszcze stanowi podstawę muzyki w paryskim konserwatorium. Później pojawiło się wiele jeszcze szkół, lecz materiał podany w szkołach nie wystarcza od czasu wprowadzenia waltorni wentylowej. W wiedeńskim konserwatorium zestawił tamtejszy nauczyciel Schantl bogaty materiał do ćwiczenia (wyszedł nakładem Schmidta w Heilbron). Jego też, jak i jego następcy, niezrównanego waltornisty Karola Stieglera, wielką zasługą jest stworzenie generacji wybornych waltornistów wiedeńskich.

Czy Twoje usta stają się suche podczas występu? Uczyń je naprawdę suche podczas ćwiczenia. Zjedz na przykład krakersy, niczym nie popijając, i graj - MIMO WSZYSTKO

Co z przyśpieszonym tętnem? Pobiegaj kilka minut dookoła domu, wykonaj kilka skoków, a potem graj - MIMO WSZYSTKO.

Czy czujesz się niekomfortowo, gdy w miejscu koncertu jest zbyt ciepło? Załóż na siebie kolejną warstwę odzieży lub dwie i graj - MIMO WSZYSTKO.

Co z drżeniem nóg podczas występu solo? Stań na jednej nodze i graj dalej - MIMO WSZYSTKO.

Psychika i myślenie w grze na waltorni

W grze na waltorni, jak i na każdym innym instrumencie ważnych jest kilka podstawowych elementów, bez których nie można osiągnąć sukcesu. Pierwszym z nich jest technika, czyli określony sposób gry na instrumencie. W jej ramach można wyróżnić m.in. technikę wydobywania pięknego dźwięku, czy dobrego oddychania. Praca nad osiągnięciem doskonałej techniki to lata żmudnych ćwiczeń. Drugim elementem jest muzykalność, czyli wrażliwość muzyczna, zdolność do przeżyć emocjonalnych i doznań estetycznych związanych z percepcją, tworzeniem i wykonywaniem muzyki, która wpływa na interpretację utworu. Trzecim, ale najważniejszym według mnie elementem gry na waltorni jest psychika i myślenie grającego. Właśnie temu zagadnieniu poświęcony jest mój artykuł.

W ostatnich latach obserwujemy znaczy wzrost zainteresowania nauczycieli nowopowstającymi konkursami muzycznymi, przesłuchaniami, festiwalami i innymi formami przeglądów artystycznych. Niewątpliwie ma to związek z awansem zawodowym nauczycieli, gdzie każdy dyplom ucznia jest mile widziany w teczce z dokumentacją, a od ich ilości często zależy dalsza kariera pedagogiczna nas - nauczycieli.

Waltornia nie należy do zbyt popularnych instrumentów dętych, wręcz postrzegana jest jako instrument rzadki i bardzo trudny. Jej wielkość i kształt niejednokrotnie odstraszają uczniów. Problemy z ładnym wydobyciem dźwięku są przyczyną szybkiego zniechęcenia, a w konsekwencji rezygnacji ucznia z gry na instrumencie. W niniejszym artykule pragnę podzielić się swoimi uwagami i spostrzeżeniami dotyczącymi początkowej fazy nauki gry na waltorni.

Przed rozpoczęciem gry na instrumencie dętym każdy uczeń przechodzi dwuetapowe przesłuchania uzdolnień muzycznych. Po osiągnięciu pozytywnych wyników może rozpocząć naukę gry na świadomie wybranym lub przypadkowo zaproponowanym przez komisję instrumencie. W tym momencie pojawia się już pierwsza wątpliwość. Nie zawsze bowiem obraz instrumentu pokazanego na ściennej tablicy pokrywa się z jego wyglądem rzeczywistym, stąd często mamy do czynienia z późniejszymi rozczarowaniami zarówno uczniów jak i rodziców. Kandydat do nauki gry na waltorni powinien zobaczyć instrument w trakcie egzaminów i podjąć dobrze przemyślaną decyzję. Każdy przyszły adept gry na instrumencie dętym, w szczególności blaszanym, musi też przejść odpowiednie badania lekarskie oraz spełniać pewne warunki budowy anatomicznej takie jak np. prawidłowy układ zębów, czy odpowiednia budowa szczękowo-żuchwowej części twarzy.  Dopiero po spełnieniu wszystkich wymienionych wymagań uczeń może rozpocząć naukę gry na instrumencie dętym.

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak długie są wszystkie rurki waltorni? Na pierwszy rzut oka wydawać się może, że mierzą około 1 metra. Jednak pozory mylą. Waltornia ma długość 3 m 70 cm. Czy myślałeś o tym ile powietrza musi wypełnić tak długą „rurę”?

Aplikatura, tabela chwytów lub palcowanie na waltorni - jak kto woli...

Frederick Matthias Alexander (1869-1955) był australijskim aktorem. Dotknięty wciąż powracającą chrypką, kończącą się zanikaniem głosu podczas występów, rozpoczął, trwający kilka lat, proces samoobserwacji. Rezultatem jego pracy były nadzwyczajne spostrzeżenia.

Jak mogłabyś określić, w największym skrócie, na czym polega Technika Alexandra?

Jedna z używanych definicji brzmi: “metoda reedukacji psychofizycznej”. Oznacza to, że chodzi tu o nauczenie się od nowa, jak posługiwać się swoim organizmem, zarówno na poziomie fizycznym, jak i psychicznym.

Opis

PipStick zamontowany do waltorniJak widać na zdjęciu obok, PipStick to dodatek który mocuje się do spodniej strony waltorni. Zapewnia on wsparcie, dzięki któremu cały ciężar instrumentu spoczywa na nodze grającego.Stópka PipStick’a która przenosi ciężar instrumentu na nogę grającego, umiejscowiona jest w połowie uda, a jej wysokość jest regulowana do określonego stopnia.