Waltornia czyli róg

W dniach 8.05-8.06.2023 w Londynie w ramach Great Composers Competition odbyła się VII edycja konkursu Rising Talents of Europe.

Konkurs przeprowadzony był w formie zdalnej - online.

Sukces odniósł młody waltornista z Polski:

V grupa wiekowa

1. Nagroda

Mikołaj Kotarski
PSM Gdynia

Mikołaj jest tegorocznym dyplomantem Szkoły Muzycznej I i II st. W Gdyni, w klasie waltorni dr. hab. Piotra Pożakowskiego. Sukces przyniosło mu nagranie Koncertu na róg prof. Kazimierza Machali - Concerto for Horn, Winds and Percussion, dokonane podczas Recitalu Dyplomowego 6 maja.

GRATULUJEMY! Laureata prosimy o przesłanie zdjęcia i biografii na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. celem zamieszczenia na stronie.

W dniach 2-3.06.2023 w Gdańsku odbył się I Gdański Konkurs Instrumentów Dętych Szkół Muzycznych I i II stopnia.

Jury konkursu w składzie:

• Dr Kamil Kruczkowski
• Dr Jarosław Meisner
• Mgr Igor Szeligowski

w interdyscyplinarnej rywalizacji postanowiło nagrodzić młodych waltornistów:

I grupa

uczniowie klas I-III cyklu 6-letniego i klas I-II cyklu 4-letniego szkół muzycznych I st.

2. Nagroda

Tymoteusz Jakóbek
PSM Kalisz

Wyróżnienie

Julian Mielcarek
PSM Kalisz

Franciszek Szałański
OSM Wrocław

II grupa

uczniowie klas IV-VI cyklu 6-letniego i klas III-IV cyklu 4-letniego szkół muzycznych I st. oraz klas IV-VII OSM I st.

2. Nagroda

Wiktor Dzilne
POSM Poznań

III grupa

uczniowie klas I-III szkół muzycznych II st. oraz klas VIII-IX OSM II st.

Wyróżnienie

Artur Kaczkowski
ZSM Gdańsk-Wrzeszcz

IV grupa

uczniowie klas IV-V szkół muzycznych II stopnia oraz klas X-XI OSM II st.

3. Nagroda

Zuzanna Kęszycka
PSM Kalisz

Wyróżnienie

Janusz Czaplicki
PSM Kalisz

GRATULUJEMY! Laureatów Nagród i Wyróżnień prosimy o przesłanie zdjęć i biografii na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. celem zamieszczenia na stronie.

W dniach 24-26.03.2023 w Zespole Państwowych Szkół Muzycznych w Katowicach i w Akademii Muzycznej w Katowicach odbył się Międzynarodowy Konkurs Młody Waltornista.

Impreza była częścią festiwalu VI Akademia Młodego Waltornisty.

Jury Konkursu w składzie:

• Prof. Wiesław Grochowski – Przewodniczący
• Prof. Jindřich Petráš
• Dr Michał Szczerba

postanowiło przyznać następujące Nagrody i Wyróżnienia:

Grupa I

1. Nagroda

Krzysztof Uherek
Tymon Werner

2. Nagroda

Julia Dziura
Tomasz Wołosz

3. Nagroda

Wilhelm Bardowski
Edmund Farley
Stanisław Frączek

Wyróżnienia

Wojciech Danisz
Hubert Madej
Franciszek Szałański
Krzysztof Tondera
Mateusz Ziaja

Grupa II

1. Nagroda

Dorian Ćuić – Chorwacja
Julian Merecki

2. Nagroda

Tymoteusz Czernohorski
Maksim Radanec – Chorwacja

3. Nagroda

Szymon Kozłowski
Antoni Nowak
Rea Prišlin – Chorwacja

Wyróżnienie I st.

Konrad Bańczyk
Tymoteusz Ujma

Wyróżnienie II st.

Klaudia Dziekońska
Andrzej Hajdaniuk
Serena Maria Lubomirska-Aksamit
Oliwia Okoń
Maciej Rybak
Zofia Sławińska
Natalia Święty
Katarzyna Żurek

Grupa III

1. Nagroda

Agata Wachowska
Zofia Wiaterek

2. Nagroda

Antoni Chmiel
Piotr Gunther

3. Nagroda

Mateusz Klimek
Karolina Łaban
Maksymilian Pieczka
Dora Vinković – Chorwacja
Iwo Sawaszkiewicz-Ziomka

Wyróżnienie I st.

Gabriel Mandrela
Jan Walkiewicz
Illia Zherebtsov

Wyróżnienie II st.

Jakub Adamski
Piotr Iwanów
Michał Krzyżostaniak
Aleksander Łojek
Wiktoria Porębska
Miłosz Skrzek

Grupa IV

1. Nagroda

Cyprian Chomik
Martyna Jamrozik
Klaudie Škárková – Czechy

2. Nagroda

Amelia Czapnik
Dominic Ledwig
Piotr Najdek

3. Nagroda

Oliwier Pelc
Agata Sobkiewicz
Dawid Sokół

Wyróżnienie I st.

Wojciech Cebula
Norbert Jaszczyk
Patrycja Kolis
Mateusz Kubat
Jan Żurek

Wyróżnienie II st.

Agata Marek

GRATULUJEMY! Zdobywców Nagród i Wyróżnień prosimy o przysłanie zdjęć i biografii na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. celem publikacji na stronie.

Waltornia lub róg

(wł. corno, ang. horn lub french horn, niem. Waldhorn, fr. cor) - podobnie jak trąbka, puzon i tuba - to instrument dęty blaszany z grupy aerofonów ustnikowych, gdyż dźwięk powstaje na skutek rezonansu rozedrganego słupa powietrza wprowadzonego wargami instrumentalisty poprzez metalowy ustnik. Waltornia to długa, wąska rura - w stroju F 3,78 m. w stroju B 2,75 m. - dwukrotnie zwinięta, rozszerzająca się w czarę głosową. Jest zaopatrzona w trzy główne wentyle uruchamiające dodatkowe rurki, które przedłużając długość instrumentu, umożliwiają uzyskanie na nim wszyskich dźwięków. Róg to instrument transponujący w stroju F, co oznacza, że zapisane dźwięki brzmią w istocie o kwintę czystą w dół. Skala w zapisie zamyka się pomiędzy C - c³ ,  czyli w brzmieniu F₁ - f² . Wielu instrumentalistów potrafi przekroczyć górną granicę skali, niektórzy dość znacznie. 

Istnieje zróżnicowana realizacja notacji:

• klasyczna, gdzie zapisane w kluczu wiolinowym dźwięki brzmią kwintę niżej a w kluczu basowym kwartę wyżej,
• współczesna, gdzie zapisane w kluczu wiolinowym i basowym dźwięki brzmią kwintę niżej.

Muzyk grający na rogu to waltornista.

Wybierając instrument, powinniśmy wziąć pod uwagę wiek i potrzeby grającego, a także jego predyspozycje i stopień zaawansowania w grze. Do tego problemu na pewno inaczej będą podchodzić uczniowie dopiero zaczynający naukę, inaczej zaś studenci czy zawodowi muzycy. Nie bez znaczenia jest też cena waltorni - a instrumenty te nie należą do najtańszych.

Wybór waltorni - model szkolny czy profesjonalny

Dla młodych adeptów najbardziej odpowiedni jest model szkolny. Wiele firm produkuje te instrumenty i są one najtańsze. Na początku nauki nie ma sensu kupować modelu profesjonalnego, gdyż uczeń nie jest w stanie wykorzystać wszystkich jego walorów. Istotny jest również ciężar instrumentu. Zazwyczaj profesjonalne waltornie są znacznie cięższe niż szkolne. Prawidłowe trzymanie takiego instrumentu podczas grania staje się wielkim problemem dla młodego człowieka. W tym wypadku są polecane pojedyncze waltornie w stroju F lub model z kwartwentylem, a dopiero w następnych latach nauki podwójne F/B. Możemy polecić kilka typów takich firm, jak: Amati, Hans Hoyer, Jupiter, Josef Lidl, Yamaha i Weril. Ostatnio na rynku są też tanie waltornie z Chin, lecz jakość materiałów użytych do produkcji oraz niestaranność montażu nie rokuje im dłuższej żywotności.

Stypendia ministerialne

Stypendia ministra właściwego ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego za osiągnięcia artystyczne przyznawane są uczniom szkół artystycznych i studentom uczelni artystycznych kształcących w zawodzie artystycznym, którzy uzyskali bardzo dobre wyniki w nauce oraz są laureatami krajowych lub międzynarodowych konkursów. Wszystko, lub prawie wszystko co powinieneś wiedzieć na ten temat opisują strony internetowe poszczególnych podmiotów.

W tym artykule:

• Koncert D-dur KV 412
• Koncerty Es-dur KV 417, KV 447 i KV 495
• Pozycje mało znane
• Podsumowanie

Cztery koncerty waltorniowe i Rondo wpisała w twórczość Wolfganga Amadeusza Mozarta historyczna tradycja i praktyka wykonawcza. Współczesne badania naukowe wskazują na wiele wątpliwości w tym względzie a najwięcej kontrowersji wzbudza pierwszy koncert na róg będący najprawdopodobniej ostatnią kompozycją Mistrza na ten instrument.

Pierwszy koncert na róg KV 412 jest z kilku powodów prawdziwą zagadką. W niektórych publikacjach naukowych jeszcze z początku lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia podaje się, iż rękopisy koncertów KV 412/514 oraz 417 zaginęły bez śladu w Berlinie po roku 1850. Jest to jednak prawda niepełna, gdyż niezbyt powszechnie znanym jest fakt, iż rękopisy owe znajdują się obecnie w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Przed drugą wojną światową były częścią unikatowej kolekcji zbiorów specjalnych najwybitniejszych kompozytorów europejskich zebranych w słynnej Pruskiej Bibliotece Państwowej (Preußische Staatsbliothek) w Berlinie. Nasilające się naloty alianckie na stolicę III Rzeszy zmusiły Niemców już w roku 1943 do przeniesienia znacznej części zbiorów na tereny położone na wschód od Odry. W ten sposób rękopisy obu koncertów waltorniowych znalazły się w Krzeszowie na Dolnym Śląsku, skąd po odnalezieniu przez Polaków zostały przewiezione do Krakowa. Oficjalnie znajdują się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej od roku 1945.

Waltornia lub inaczej róg należy do grupy instrumentów dętych blaszanych. Z punktu widzenia powstawania dźwięku jest aerofonem ustnikowym. Waltornia to długa, wąska rura (około 3,78 m), dwukrotnie zwinięta, rozpoczynająca się nasadzanym, metalowym ustnikiem, zakończona rozszerzającą się czarą głosową. Jej historia sięga pradawnych czasów.

Instrumenty muzyczne są starsze niż sama muzyka; puste rogi zwierzęce, łodygi roślin, drewno czy muszle to doskonały materiał jaki człowiekowi zaoferowała Natura. Zanim waltornia stała się instrumentem świadomie wykorzystywanym do celów artystycznych przeszła długotrwały proces ewolucji.

Głos dla ludzi pierwotnych był właściwością istot żywych. Dźwięk, zwłaszcza donośny, niesamowity -  wydobywający się z martwego przedmiotu musiał wywołać lęk i przerażenie. Takim celom służyły pierwsze instrumenty człowiekowi u zarania cywilizacji. Także komunikacja na większe odległości oraz magia i religia były obszarami ich pierwszych zastosowań.

Praprzodkiem dzisiejszej waltorni jest bez wątpienia każda forma rogu zwierzęcego. Bliskie skojarzenia budzi także kształt większej muszli z wydrążonym otworem.

Waltornia nie należy do zbyt popularnych instrumentów dętych, wręcz postrzegana jest jako instrument rzadki i bardzo trudny. Jej wielkość i kształt niejednokrotnie odstraszają uczniów. Problemy z ładnym wydobyciem dźwięku są przyczyną szybkiego zniechęcenia, a w konsekwencji rezygnacji ucznia z gry na instrumencie. W niniejszym artykule pragnę podzielić się swoimi uwagami i spostrzeżeniami dotyczącymi początkowej fazy nauki gry na waltorni.

Przed rozpoczęciem gry na instrumencie dętym każdy uczeń przechodzi dwuetapowe przesłuchania uzdolnień muzycznych. Po osiągnięciu pozytywnych wyników może rozpocząć naukę gry na świadomie wybranym lub przypadkowo zaproponowanym przez komisję instrumencie. W tym momencie pojawia się już pierwsza wątpliwość. Nie zawsze bowiem obraz instrumentu pokazanego na ściennej tablicy pokrywa się z jego wyglądem rzeczywistym, stąd często mamy do czynienia z późniejszymi rozczarowaniami zarówno uczniów jak i rodziców. Kandydat do nauki gry na waltorni powinien zobaczyć instrument w trakcie egzaminów i podjąć dobrze przemyślaną decyzję. Każdy przyszły adept gry na instrumencie dętym, w szczególności blaszanym, musi też przejść odpowiednie badania lekarskie oraz spełniać pewne warunki budowy anatomicznej takie jak np. prawidłowy układ zębów, czy odpowiednia budowa szczękowo-żuchwowej części twarzy.  Dopiero po spełnieniu wszystkich wymienionych wymagań uczeń może rozpocząć naukę gry na instrumencie dętym.

W tym artykule:

• Problemy, z jakimi zmagała się autorka
• Badania naukowe schorzeń muzyków
• Studium przypadku
• Trzy główne zagrożenia zdrowia muzyków
• Rozwiązania techniczne
• Rozwiązania integralne
• Podsumowanie i wnioski

Jest to historia odzyskania pewności siebie, zagubionej w jakimś momencie życia waltornistki, która przemierzyła drogę od destrukcyjnego bólu począwszy, poprzez zgłębianie indywidualnych przypadków załamania wśród waltornistów, analizy różnorodnych terapii, aż po odzyskanie radości gry. Gry zdrowej, o pełnym brzmieniu, wypływającej z serca.