Cynki

należą do rodziny rogów, choć często zestawia się je z grupą instrumentów dętych drewnianych. Przynależność tę można wyjaśnić następująco. Powszechnie znana jest tylko jedna droga rozwoju rogu, mimo iż była dwojaka. Kiedy u schyłku średniowiecza zaczęto coraz częściej używać instrumentów budowanych z metalu, naturalne rogi zwierzęce (które dotąd dominowały) zaczęto udoskonalać w inny sposób.

cynki

Na wzór znanych już wtedy instrumentów drewnianych wywiercano otwory w rogach bawolich. Ten dość prymitywny sposób umożliwiał grę dźwięków spoza skali naturalnej. Zachowały się do naszych czasów rogi antylopy z trzema tylko otworami (wschodni Sudan), oraz rogi koziarskie z Półwyspu Bałkańskiego.  W Estonii i krajach skandynawskich do dziś używa się instrumentów, których liczba otworów bocznych waha się od dwóch do sześciu. Do nich właśnie nawiązują europejskie cynki, które wywodzą się z Persji. Były to proste lub zakrzywione rogi z ośmiokątnym kształtem rury. Przewiercano w nich sześć otworów z przodu i jeden z tyłu. Początkowo dmuchano bezpośrednio do rury, z czasem zaczęto stosować kociołkowate lub stożkowe ustniki przejęte z instrumentów dętych blaszanych.

 

Na przełomie XVI i XVII wieku cynki mimo niedoskonałości brzmieniowych zyskały sobie ogromną popularność z powodu ograniczeń, jakie nakładały cechy zawodowych muzyków na korzystanie z trąbek. O znaczeniu cynków świadczy fakt, jak wiele różnorodnych modeli budowano. Sopranowe cornettino in E, cornetto altowe in A, tenorowe, zwane też kornonem in D. We Francji rozpowszechniła się również basowa wersja cynku znana pod nazwą serpent. Angielska i włoska nazwa tych piszczałek dość często powodowała mylną interpretację instrumentu. Cornett, (fr. cornet a pistons, niem. Kornett) czyli odmiana rogu pocztowego zaopatrzonego w wentyle, jaką znamy z powszechnego dziś użycia w orkiestrach dętych całego świata nie ma nic wspólnego z Cornetto (fr. cornet a buquin, niem. Zink).

Sporadycznie używał tego instrumentu J.S.Bach, gdyż w XVIII wieku trąbka praktycznie wyparła cynki z muzyki profesjonalnej do zastosowań ludowych. Altowy cynk w stroju C wykonuje jednak końcowy chorał kantaty BWV 68 z wokalnym sopranem. W pierwszej i szóstej części kantaty BWV 95 jedną z linii melodycznych powierza kompozytor sopranowemu cornettino. Analiza przebiegu ich partii zwraca uwagę na obecność nie tylko dźwięków naturalnych. Głównym powodem znikomego stosowania instrumentu była zbyt mała wielkość otworów (dostosowywanych do wielkości palców) w stosunku do jego menzury. Z tych powodów dźwięk tracił na gładkości i ciągłości co nie  pozostało bez wpływu na intonację.


Rex