Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak długie są wszystkie rurki waltorni? Na pierwszy rzut oka wydawać się może, że mierzą około 1 metra. Jednak pozory mylą. Waltornia ma długość 3 m 70 cm. Czy myślałeś o tym ile powietrza musi wypełnić tak długą „rurę”?
Grając wydaje się, że mało, ponieważ rurki są mocno pozawijane i dźwięk szybko wychodzi z czary, a instrument wydaje się niewielki. Ale jeśliby waltornię rozprostować, to wyglądałaby jak górska trąba, którą trzeba opierać o ziemię, bo jest za długa, żeby ją utrzymać.
Oddech jest podstawą grania na waltorni. Jeżeli będzie on zły, to gra nie będzie miała sensu, ponieważ dźwięki nie będą miały „bazy”. Wielu młodych muzyków ma problemy związane z oddychaniem. Najczęstsze to: niedobre nabieranie powietrza, ponieważ uczeń nie wykorzystuje w pełni przepony, zatrzymywanie nabranego powietrza, co powoduje zaciśnięcie się wszystkich narządów w ciele, skutkujące bardzo nieprzyjemnym początkiem dźwięku w postaci „strzału” lub kiksu. Co więcej, wiele osób próbuje nabrać powietrze z zamkniętym gardłem, co zmniejsza ilość jego nabrania. Za mała szybkość wdechu, która ujawnia się wtedy, gdy nie ma czasu w utworze lub etiudzie na długie nabieranie powietrza, utrudnia grę wielu młodym muzykom. Również robienie wdechu bez żadnego zbędnego szelestu jest dla wielu trudnością.
Takie problemy mają poważne skutki. Granie dłuższych fraz lub w ogóle utworów bez odpowiedniej ilości powietrza jest bardzo trudne. Zła intonacja może być również rezultatem nieodpowiedniego oddychania. Również dźwięk cierpi na tym, że nie został wykreowany na powietrzu.
Problemy związane z oddechem można rozwiązać na różne sposoby. Wiele ćwiczeń wykonuje się bez specjalnych przyrządów, np.:
- ćwiczenie przepływowe polegające na robieniu wdechu i wydechu licząc przy każdym do 6. Podczas wdychania powietrza, należy podnieść ręce do góry wyciągnięte po obu stronach ciała aż do momentu, gdy znajdą się dokładnie nad głową. Następnie opuszczać wyciągnięte proste ręce w dół podczas wydechu aż do momentu zakończenia liczenia do 6. Ćwiczenie najlepiej powtarzać płynnie
- utworzenie maksymalnego oporu w ustach poprzez umieszczenie dłoni w drodze do poprawnego wdechu (tak jak zasłania się przy kaszlu), następnie trzeba bardzo szybko zabrać rękę, która stworzy rodzaj "wystrzału" z butelki i pozwoli na szybki i głęboki wdech. Wówczas należy zrobić gładki wdech.
Inne ćwiczenia można wykonywać z pomocą specjalnych przyrządów takich jak spirometr kulkowy lub worek anestezjologiczny, np.:
- szybkie wdychanie powietrza, kiedy kulka spirometru musi "dojechać” do końca miarki i pozostać stale na tym miejscu aż do skończenia się wdechu. Wydech ćwiczymy odwracając spirometr, a ruch kulki musi być podobny. Ćwiczenie na spirometrze można dostosować do stopnia zaawansowania ucznia za pomocą wskaźnika regulującego trudność od 1 do 12. Oddech można ćwiczyć z użyciem plastikowej nakładki, którą wkłada się do ust, aby przez nią dmuchać, lub ustnika.
- ćwiczenie na worku anestezjologicznym polega na jak najpełniejszym zapełnieniu go, aby utworzył „balon”. Wtedy widać, jaką mamy pojemność płuc i ile powietrza wdmuchujemy do instrumentu. Worek anestezjologiczny pozwala na zwiększenie pojemności naszego wdechu. W sprzedaży dostępne są worki o pojemności 4, 5 i 6 litrów. Stałe ćwiczenie na takim worku na pewno zwiększy ilość powietrza używanego przy graniu na waltorni.
Oczywiście uprawianie różnych sportów także ułatwi nam oddychanie (np. pływanie, bieganie). Nawet podczas codziennych czynności często nieświadomie ćwiczymy nasz wydech, tj. podczas dmuchania na gorącą zupę, ogrzewania rąk ciepłym powietrzem w czasie zimy, rozpalania ogniska, zdmuchiwania świeczki lub dmuchania balonów.
Lekiem na całe zło związane z oddechem może być sama świadomość tego, że trzeba „grać powietrzem”. Należy zdać sobie sprawę, że waltornia to bardzo długa „rura”, do której wypełnienia potrzebna jest ogromna ilość powietrza, oraz mieć świadomość istotności powietrza i myśleć o nim. To powinno przynieść skutki.
Pulower
artykuł został nagrodzony w konkursie
z okazji II rocznicy serwisu waltornia.pl
